1982 ANAYASASININ REFERANDUM SÜRECİ VE BAZI HATIRALAR

On iki eylülün arifesinde meşhur Konya mitingi yaplmıştı.Adı Kudüs Mitingiydi.Byük bir heyecanla yüz binlerin arasına katılıp İsrailli telin ediyorduk.Şimdi çoğu rahmetli olmuş hatipler birer birer mikrofondalar.Tahir Büyükkörükcü hocamızda soz alıp konuşuyor.Yer gök tekbir sesleriyle inlerken göğsümüzde Kudüs e saplanan hançer yarasının sızısı ,gözler yaşlı , yumruklar sıkılmış.

Bir hafta olmadan bir Cuma gecesi ihtilal oldu anonsları duyuldu sokağa çıkmak yasak deniyordu.Günlerden Cuma ve tabiî ki camiye gidip hutbemizi okuyup namazımızı kıldık.Okulumuzun adı “Yüksek İslam Enstİtüsü”ydü .Tefsir hadis bölümünde okuyordum.Okulda yatılı kalan arkadaşlar yemek beğenmediği kaloriferli pansiyondan bizler toprak damlı evlerin içinde  kuru ekmeğe muhtaç demleri gördük.İhtilal olunca yurt kapatılıp pansiyonda kalanlar kapı dışarı edilince anladılar Hanya yı Konyayı.Nimetin kıymeti anlaşılsada olanlar olmuştu.Elli ye yakın sakal sünnettir diyen arkadaşlarla okuldan çevrildik.Sakal yasaktı ve biz okula da derse de giremez olduk.Tabi tahsile devam için sakallarımız kestirmek zorunda kaldık.Fakülte olan okulumuza ziraatçı bir profesör dekan olarak atandı.Bu günkü tabirle manidar bir atamaydı.İhtilalin başı Kenan Evren anayasa referandum çalışmaları için Konya ya gelip vali konağı önünde toplanan kalabalığa tarihi konuşmasını yaptı.Kulağına kadar gitmiş olmalı ki “Kuran dan anayasamı olur ? Bindörtyüz sene önceki çöl kanunu kitap…” gibi laflar etti. Kimsede ses yok alkışta yok. Sonra nereden aklına estiyse Fakültemize gelip konuşma yapma gereği duydu. Okulumuzun giriş kapısında Akif’in:

“İmandır o cevherki İlahi ne büyüktür!

               İmansız olan paslı yürek sinede yüktür.”

Mısraları mermer levha üzerine yazılı duruyordu. Tasavvuf hocamız Salih bir insan Hasan Kamil Yaylalı sakalıydı. Müsamaha için rica etmiş alaycı bir tavırla Evren ret etmiş.Oysa her fırsatta hoca çocuğu olduğunu söyler dururdu.

Biz konumuza gelecek olursak askerlerin emriyle ve direktifleri doğrultusunda altı ayda yeni bir anayasa metni hazırlanmıştı. Bu mezkur  metinde tek iyi olan madde “Din dersinin orta dereceli okullarda mecburi “ olmasıydı. Daha önde mecburi değil seçmeli olarak okutuluyordu. Sonradan kimin alına geldiyse “din dersi “   “din kültürü ve ahlak bilgisi “ olarak okutulmaya başlandı. Uygulanması olmasın diye “ders” kelimesini kültür olarak değiştirmişler.28 Şubat sürecinde ilde toplanan din kültürü öğretmenlerine Ankaradan gelen yetkililer “biz mümin yetiştirmek istemiyoruz. Kültür olarak bilsinler yeter” nutuklarıyla maksatlarını ifşa ettiler.

Yeni anayasa referandum süreci baladı başlamasına da aleyhte konuşmak yasaktı.Üç kişi bir araya bile gelseniz tehlike kabul ediliyor, Evren diktası heryeri kasıp kavuruyordu.Şimdi başkanlığa karşı ağzına geleni söyleyenler sukun üzere mebniydiler.Okuldaki bazı hocalarımız geçmişin tersine ceberut tavırlar içine girdiler.Fıkıh dersine giren bir hocamız miras hukukuyla ilgili 60 puanlık soruya doğru cevap verdiğim için tüm sınıfın yazılı imtihanını iptal etmişti.Sonrasında camide sınav yapıp   göz hapsinde sınavı tekrar ettiysede doru cevap vermeme engel olamadı.Oysa asıl imtihan ilahi imtihandı ve biz onun derdinde olmalıydık.

Kenan Evren istediği yerde istediği gibi konuşuyor ,kimsede ses yoktu.Referandum günü geldi çattı.Hayatımda ilk defa sandığa gidecektim ve oy kullanacaktım.Evet ve ret diye iki oy pusulası paravanın ardında beni bekliyordu.Baktım evet bir tomar ret birkaç tane..Hemi de ret pusulası koyu renkte şeffaf zarfın içinden belli oluyor. Ret oyu kullanmak için pusulayı zarfa koydum sandığa atarken polis memuru nereli olduğumu sordu.Fatsalıyım deyice kafasını sallayarak belli oluyor demişti.İşin burası çok anlamlı oldu.Bir şeyler ima hatta tehdit eder bir eda sezmiştim.Olsun benim anayasamı rabbim tayin ve takdir etmişti.Ebedi rehberim, sonsuza kadar önderim yol haritam, anayasamı bana emanet etmişti.

“Size iki emanet bırakıyorum . O iki emanete sıkı sıkıya sarılırsanız ebediyen dalate düşmez siniz, Allahın kitabı ve resulünün sünneti”

Referandım sonucunda yeni anayasa yüzde doksan iki evetle kabul edilmişti.Sonradan öğrendiğime göre en fazla ret Bingöl de çıkmiş ve etkisi oldukları düşünülen alimler toplanıp hapiste hesap sorulmuştu.Çıkanların bir kısmı  Masan Mezarcı misali akli melekeden yoksun hale getirildiğini duymuştum.

Yine bir referanduma doğru gidiyoruz. Herkes tercihinden önce iyi düşünüp doğru karar vermek mesuliyetindedir. İşi lafazanlığa dökmeden ülkemizin ve milletimizin hatta ümmetin fayda ve hayrına olanda birleşmek lazımdır. Kiminle ortak paydada birleştiğimiz, kimlerin gölgesini çoğalttığımıza bakmalı, yönümüzü tayin etmeliyiz.

Hz. İbrahim için ateş yakılıp alevler dağ gibi yükseldiğinde karga küçük bir dal parçasını ateşin üzerine bırakmış. Safım belli olsun istedim demiş.Bülbül de gagasına bir yüksük dolusu su alıp ateşin üstüne serpmiş.Bu su bu ateşimi söndürecek diyenlere  “Ateşi Allah söndürecek .Maksat benim safım belli olsun” cevabını vermiş.

Rabbim bizi hakta ve hakikatte bir ve beraber eylesin.Basit çıkarların değil hak namına çalışanların safında yürümeyi hepimize nasip eylesin !..

Recep UZUN

İlahiyatçı, Yazar, Hatip

ruzun5252@gmail.com