POLİS, KAÇAN KİŞİYE ATEŞ EDEBİLİR Mİ? (ADANA’DA POLİSTEN KAÇAN GENCİN ÖLÜMÜ)

POLİS, KAÇAN KİŞİYE ATEŞ EDEBİLİR Mİ?
(ADANA’DA POLİSTEN KAÇAN GENCİN ÖLÜMÜ)

Adana’nın Seyhan ilçesine bağlı Sucuzade Mahallesi’nde dün öğlenden sonra polisin uygulama yaptığı sokakta dur ihtarına uymadığı gerekçesiyle Suriye uyruklu Ali Hemdan (19) adlı genç kalbinden vurularak öldürüldü.

Ali Hemdan’ın yakınlarının basına anlattığı kadarıyla, vefat eden talihsiz genç ailesini geçindirmek için atölyeye gidiyordu. Genç, mola sırasında polis kontrolü ile karşılaştı. 20 yaş ve altındakiler için sokağa çıkma yasağı olduğu için ceza almaktan korktu ve kaçmaya başladı. Polisin dur ikazına rağmen kaçmaya devam etti. Sonrasında polisin silahından çıkan kurşun kalbine isabet aldı.

Adana Valiliği’nden yapılan açıklamada, polisin uyarı ateşi açması neticesinde kazara A.H. nin vurulduğu ifade edildi. Ancak basına yansıyan görüntülerde bir görgü şahidinin, “Çocuğun arkasından koştu polis, durmayınca da vurdu” şeklinde konuştuğu anlaşılıyor.

Olayın ardından yürütülen soruşturmada, gencin ölümüne sebep olan polis memuru açığa alındı ve tutuklandı.

Peki polis memurları, mahalle bekçileri, kaçan bir kişiye ateş edebilir mi?

2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu (PVSK) 16. maddesinin 7, 8 ve 9. fıkralarına göre;
“Polis;
a) Meşru savunma hakkının kullanılması kapsamında,
b) Bedeni kuvvet ve maddi güç kullanarak etkisiz hale getiremediği direniş karşısında, bu direnişi kırmak amacıyla ve kıracak ölçüde,
c) Hakkında tutuklama, gözaltına alma, zorla getirme kararı veya yakalama emri verilmiş olan kişilerin ya da suçüstü halinde şüphelinin yakalanmasını sağlamak amacıyla ve sağlayacak ölçüde, Silah kullanmaya yetkilidir.

Polis, yedinci fıkranın (c) bendi kapsamında silah kullanmadan önce kişiye duyabileceği şekilde ‘dur’ çağrısında bulunur. Kişinin bu çağrıya uymayarak kaçmaya devam etmesi halinde, önce uyarı amacıyla silahla ateş edilebilir. Buna rağmen kaçmakta ısrar etmesi dolayısıyla ele geçirilmesinin mümkün olmaması halinde ise kişinin yakalanmasını sağlamak amacıyla ve sağlayacak ölçüde silahla ateş edilebilir.

Polis, direnişi kırmak ya da yakalamak amacıyla zor veya silah kullanma yetkisini kullanırken, kendisine karşı silahla saldırıya teşebbüs edilmesi halinde, silahla saldırıya teşebbüs eden kişiye karşı saldırı tehlikesini etkisiz kılacak ölçüde duraksamadan silahla ateş edebilir”.

Maddenin 7. fıkrasının (c) bendinde, hakkında tutuklama, gözaltına alma, zorla getirme veya yakalama emri verilen kişi veya suçüstü halinde şüphelinin yakalanmasını sağlamak amacıyla polisin silah kullanabileceği ifade edilmiştir. Bu kapsamda polis, silahını kullanmadan önce kişiye duyabileceği şekilde öncelikle “dur” ihtarında bulunacak, kişinin bu çağrıya uymayıp kaçmaya devam etmesi halinde, önce uyarı amaçlı ateş edecek, buna rağmen kişinin kaçmakta ısrar etmesi ve yakalanmasının mümkün olmaması halinde ise, kişinin yakalanmasını sağlamak için ve sağlayacak ölçüde ateş edebilecektir. Aynı koşullarda mahalle bekçileri de silah kullanma yetkisine sahiptir.

Adana’daki olayda polisin dur ihtarı için uyarı ateşi açtığını varsaysak bile, görüntülerdeki görgü şahidinin söylediği doğru ise, polisin gencin arkasından ateş edip öldürmesi, ulaşılmak istenen amaçla orantılı değildir. Çünkü yakalama ile korunan yarar ile insan hayatı arasında bir denge bulunmamaktadır. Genç yakalansaydı 3.150,00-TL idari para cezası ve TCK 195 maddesinde düzenlenen bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma suçundan sorumlu olacaktı.

• Av. Mehmet Sami Uzun